Bouwen aan klimaatbestendige steden Interview met Sacha Stolp, regisseur van het innovatieprogramma Toekomstbestendige Assets in Amsterdam

8
min read time
2020-09-15 10:30:00


De helft van de wereldbevolking woont in steden. De Verenigde Naties verwachten dat dat tegen 2050 twee derde zal zijn. Naast de bevolkingsdruk is er de klimaatdruk. Steden moeten zich wapenen tegen extreme weersomstandigheden zoals hevige regens en droogte. Alleen door in zee te gaan met de juiste strategische partners en met de hulp van technologie zullen steden groen en leefbaar blijven. Wavin is er klaar voor om die uitdaging samen met de steden aan te gaan. Dat we in goed gezelschap zijn, is duidelijk. Zo stellen we Sacha Stolp graag aan u voor, regisseur van het innovatieprogramma Toekomstbestendige Assets in Amsterdam. Samen met onze partners pakken we buurt na buurt, en stad na stad aan.

Sacha Stolp – Naar een klimaatbestendig Amsterdam

In heel de wereld staan steden voor enorme uitdagingen: dichtbevolkte gebieden, een aftakelende biodiversiteit, verouderde infrastructuur, extreme weersomstandigheden door de klimaatverandering, ... In Amsterdam kreeg Sacha Stolp de opdracht om de stad klaar te stomen voor de toekomst tegen 2050, als regisseur van het programma Toekomstbestendige Assets. De tijd dringt. Samen met kennisinstellingen en bedrijven wil ze een nieuw, duurzaam normaal creëren in Amsterdam. De stad kiest niet alleen voor een energietransitie, ook voor een grondstoffentransitie – van lineair naar circulair. Daarnaast is er een belangrijke rol voor de digitalisering. Sacha startte innovatielabs waar ideeën worden uitgewerkt tot tientallen pilotprojecten over de

●    slimme stad,
●    klimaatbestendige stad,
●    circulaire stad en
●    dichtbevolkte stad.

Wavin werkt samen met Sacha aan verschillende pilotprojecten in Amsterdam. Dus nodigden we haar in januari 2020 uit voor een keynotespeech op een van onze events.
Wie over 100 jaar naar Nederland kijkt, ziet een land vol groene steden, vol bossen, water en moerassen en met een circulaire landbouw. Utopisch? Nee, het is haalbaar.
Michael van Buuren en Martin Baptist , Wageningen University & Research

De aha-momenten van Sacha in de aanloop naar een klimaatbestendige stad

Hoe raakte Sacha ooit gefascineerd door het thema en hoe rolde ze in haar functie? Verschillende gebeurtenissen hebben daartoe geleid. Zo was er de uitbraak van de financiële crisis in 2008. De economie stortte in en op verschillende plaatsen in de stad ontstonden braakliggende terreinen. Sacha dacht meteen dat het mooi zou zijn om die stukken grond terug te geven aan de natuur, of om er een park of speeltuin van te maken. Zolang zowel de natuur als de mensen er maar wel bij voeren. Sacha verzamelde enkele gelijkgestemde zielen om zich heen en die brachten op hun beurt 3 vrienden aan. Zo kwamen ze al snel tot een groep van 16 mensen. Ze noemden zichzelf 'Ondertussen'. De Nederlandse regering nodigde hen uit om mee te werken aan een herbestemmingsproject.

In die periode ging Sacha Stolp naar de Verenigde Staten. Ze ontmoette er Don Hutson van The Cowboy Solution, een organisatie die met de hulp van paarden coaching geeft rond leiderschap en teambuilding. Sacha werd uitgenodigd voor de sessie 'How to unleash human potential?'. Don Hutson leerde haar hoe je iets kunt bereiken als je goed luistert en communiceert. Hij noemde het 'speed of trust'. Die ervaring nam Sacha Stolp mee naar Amsterdam, waar ze zich op de grotere projecten richtte. Een van de projecten is de Zuidas, de bouw van een volledig nieuwe stadswijk in het zuiden van Amsterdam. Ze slaagde erin om de grootste aannemers te overtuigen om groendaken te maken. Op termijn is er 25.000 m2 aan waterbergende groendaken voorzien die regen opvangen en gebouwen op warme dagen afkoelen. Zo groeide Sacha Stolp stilaan uit tot innovator van de stad, met als ambitie om Amsterdam klimaat- en toekomstbestendig te maken.

Anatomie van de stad

Op zich zijn steden in de wereld niet zo verschillend. De mensen die er wonen, hebben wereldwijd dezelfde behoeften: ze willen er wonen, werken, leren en ontspannen en ze hebben er zorg nodig. Al die functies moeten aangepast worden aan de klimaatverandering en de groeiende bevolking in de steden.

In de wereld zijn er verschillende koplopers als het gaat om klimaatbestendige steden. Vancouver in Canada is een van die steden. Zij investeerden al heel snel in blauw-groene netwerken: meer waterberging en waterafvoer en minder verharding in de stad. En ze nemen hun lokale waterbeheer heel serieus. Ook betrekken ze bij elk stadsproject de inheemse Canadese volkeren, de First Nations, voor wie cultuur volledig verweven is met de natuur. Ten eerste brengt hun kennis heel wat nieuwe inzichten voor de blauw-groene netwerken in de stad. Ten tweede is er vanaf de start van het project een goede samenwerking met de inwoners. Dat zorgt voor vertrouwen en voor meer betrokkenheid in de uitvoering. Net zoals het voor Sacha begon, begint elk project klein. Sacha Stolp gelooft dat we buurt voor buurt moeten aanpakken, totdat de hele stad circulair, toekomstbestendig, gezond en veilig is.

We moeten de stad klaarmaken voor de toekomst en we mogen daarbij niet bang zijn om nieuwe standaarden te hanteren. De vraag is: hoe zorgen we ervoor dat steden leefbaar blijven, ondanks de bevolkingsgroei, grondstoffenschaarste, klimaatverandering en digitalisering? Dat gaat niet eens over de heel verre toekomst. Over 30 jaar zouden we in een totaal andere maatschappij moeten leven, die aangepast is aan het veranderende klimaat en die circulair, CO2-neutraal en slim is.
Sacha Stolp

Ondertussen in Amsterdam …

Amsterdam heeft de ambitie om tegen 2050 een klimaatadaptieve, circulaire, CO2-neutrale en toekomstbestendige stad te worden. De uitdagingen zijn dus enorm, maar Sacha en haar team pakken die opdracht stap voor stap aan – van kleine initiatieven per wijk naar een totaaltransitie. Een belangrijke uitdaging is om de inwoners te overtuigen. Want verandering is altijd moeilijk. Daarom werkt de stad nauw samen met haar burgers. Aan de hand van pilotprojecten toont de stad wat er mogelijk is en hoe mensen zelf aan de slag kunnen om de initiatieven verder op te schalen. Zo probeert de stad het vertrouwen te winnen en veranderingen aanvaardbaar te maken.

Amsterdam is de op 3 na grootste afnemer van materialen voor de civiele techniek (leidingen, wegen- en bruggenbouw, ...) in Nederland. De stad reserveert elk jaar 10% van dat budget voor vernieuwingen en proefprojecten, zoals de test met onze nieuwe Tegra-straatkolk, gemaakt van 100% gerecyclede kunststof. Die kolken moeten helpen om de steden minder kwetsbaar te maken bij extreme weersomstandigheden. Zo hebben de straatkolken een speciaal overloopsysteem om het overtollige regenwater af te leiden naar groenperken.

Zelf reist Sacha de wereld rond om duurzame ideeën op te pikken voor Amsterdam. Tegelijk is Amsterdam het voorbeeld voor heel wat buitenlandse steden. Zo ontving Sacha al 150 vertegenwoordigers uit het buitenland om te leren van de opvang en het hergebruik van regenwater. Zo is er RESILIO, het project met als doel om 10.000 m² aan slimme, blauw-groene daken aan te leggen op sociale huurwoningen en bij particuliere eigenaars. De blauw-groene daken kunnen veel meer water opvangen dan gewone groene daken. Dat betekent dat ze ook langer vocht kunnen verdampen als het heet en droog is. De daken krijgen sensoren. Op basis van de weersvoorspellingen houden de daken water vast of ze lozen het juist. Doordat de daken via een netwerk zijn verbonden, krijg je een evenwicht in de wateropvang en -afvoer. Eerst bij de daken van het RESILIO-project, en idealiter bij alle Amsterdamse groene en blauw-groene daken.

Verbinding en actie

Heel veel dingen zijn met elkaar verbonden. Dat zie je al op persoonlijk niveau, hoe je werk je privéleven beïnvloedt. Wat jij doet, heeft ook invloed op anderen. En daarom is verbinding ook zo belangrijk als het om toekomstbestendige steden gaat en uitdagingen zoals schoon drinkwater, sanitair en energie-efficiënte gebouwen. Er zullen meer en meer mensen wonen in steden. Wat de ene doet, heeft impact op een andere persoon. Wat we hier doen, heeft ook een impact op de rest van de wereld. Ook wij, als Wavin, dagen onze klanten en partners uit om nieuwe ideeën en oplossingen te omarmen. En dat doet Sacha Stolp ook, omdat ze een leefbare toekomst wil voor de volgende generaties in de stad
Laten we de uitdaging aangaan om een stap verder te zetten. Durf te veranderen en durf dingen ter discussie te stellen. Laat je leiden door pioniers, door ambassadeurs in de stad. Het is een beetje zoals koken. Als je al jaren elke dag hetzelfde klaarmaakt, dan is het een gigantische stap om bijvoorbeeld ineens naar een veganistisch dieet te gaan. Maar je kunt met kleine stapjes nieuwe dingen proeven en uittesten hoe het smaakt. Het is altijd goed om je smaakpalet verder uit te breiden.