Jaka powinna być wielkość zbiornika retencyjno-rozsączającego

5
min read time
2022-09-28 09:57:16


Dla systemów kanalizacji deszczowej źródłem wytycznych jest norma PN-EN 752-4 . (Zewnętrzne systemy kanalizacyjne cz.4 – Obliczenia hydrauliczne i oddziaływanie na środowisko). 
W przypadku zlewni skanalizowanej ≤200 ha lub systemów o czasie przepływu ≤15 min odpowiedź wydaje się prosta: taka, aby przejąć wody opadowe czy roztopowe, które spadną na dany teren w określonej ilości w danej jednostce czasu. Wartość tę należy pomniejszyć o ilość wód, które odpłyną ze zbiornika czy to do odbiornika (zbiornik retencyjny) czy infiltrując do gruntu (zbiornik rozsączający).

Obliczenie powierzchni zredukowanej wykonuje się wg wzoru:

A – powierzchnia [m2]       ψ– współczynnik spływu


Przyjęcie właściwego prawdopodobieństwa wystąpienia deszczu powinno odbyć się wg zaleceń normy PN-EN 752-4

 

Lokalizacja

Częstotliwość występowania deszczu miarodajnego

(1 w n latach)

Częstotliwość zalewania terenu

 

(1 w n latach)

Tereny wiejskie

1

10

Tereny mieszkaniowe

2

20

Śródmiejskie tereny przemysłowe/handlowe:

- z kontrolą zalewania

- bez kontroli zalewania

2

30

5

-

Metro/przejście podziemne

10

50


Norma nie odpowiada nam na pytanie jaką konkretną wartość natężenia deszczu i czas trwania deszczu  przyjąć do obliczeń.
Oczywiście najlepiej byłoby dysponować danymi IMGW o natężeniu deszczu. Takie dane są już dostępne, po uprzednim zamówieniu. Trwają też prace nad przygotowaniem atlasu opadów dla Polski – Panda.
W praktyce Projektanci posługują się wzorem profesora Błaszczyka jednak coraz częściej spotyka się opinie, że należy posługiwać się wzorami nowszymi np. Bogdanowicz - Stachy’ego czy Suligowskiego (np. dla c=5 i deszczu 15 minut wartość natężenia wynosi 211,1 l/(s*ha), gdy analogiczna wartość wg wzoru Błaszczyka wynosi 132 l/(s*ha)).

Przyjęcie właściwej wielkości natężenia deszczu jest tym bardziej istotne, że w przypadku projektowania systemu zagospodarowania wody deszczowej, zakładamy, że systemy zagospodarowania wody deszczowej mają za zadanie przejęcie, retencję i ewentualne rozsączenie wody deszczowej, a nie ich ujęcie w długą sieć i odprowadzenie.

Zgodnie z ogólnymi zasadami wymiarowania według ATV-DVWK-A 117, należy skorelować dla danego prawdopodobieństwa wystąpienia opadu jego natężenie oraz czas trwania.  Nie zawsze duży lecz krótkotrwały deszcz jest krytyczny. Najczęściej to właśnie deszcz o małym natężeniu lecz długim czasie trwania może nam sprawić kłopot z przeciążeniem urządzeń.
Zgodnie z zaleceniami ATV – DVWK-A 138 w przypadku projektowania urządzeń  należy unikać długich okresów trwania spiętrzeń. Dla zdarzeń o częstotliwości  n=1/a nie może zostać przekroczony czas opróżniania 24 godzin.  Jest to bardzo ważny warunek w przypadku projektowania zbiornika retencyjno-rozsączającego.  Dopiero po sprawdzeniu tego warunku możemy powiedzieć czy wymiary zbiornika ostały właściwie zaprojektowane.  Przy założeniu, że rozsączanie następuje dnem i połową wysokości boków zbiornika  powierzchnia rozsączania musi być wystarczająca. Oznacz to,  że dla gruntów o słabszym współczynniku infiltracji zbiornik może posiadać objętość większą niż to wynika z przyjętego natężenia i czasu trwania deszczu.